210.000 yaş çay üreticisi, şirketlerin insafına Terk Edildi

Cumhurbaşkanı Erdoğan yaş çay alım fiyatını açıkladı. Çayın başkenti Rize meydanında yaş çay alım fiyatının destekle birlikte 11 lira 30 kuruş olarak açıkladı. Açıklanan yaş çay fiyatı ile üreticiyi, tüccarın insafına terk etmektir. Açıklanan fiyatla çay üreticisinin emeğini ve alın terin yok sayılmıştır.  

Karadeniz’in yeşil altını Çay bu kadar değersizleştirilemez. 

Çayın soframıza gelene kadar geçen süreçte, binbir emek verilen çaya biçilen fiyat tüccarı düşünerek açıklanmış bir fiyattır. Budaması, dip temizliği, gübre atımı, harcanan emek, gübre gideri, işçilik maliyeti düşünüldüğünde çay üreticisi yine tüccarın insafına terk edildiğinin göstergesidir. Çayın toplanmasından, fabrikada da kantara götürülmesine kadar harcanan emeğin karşılığı açıklanan fiyat değildir. Çay üreticisi örgütlerinin çay alım fiyatının en az 16 TL bandında belirlenmesini istedikleri bir durumda açıklanan fiyat maliyetin altında kalmıştır.

Belirlenen fiyatla birlikte yaş çaya konan kota ve kontenjan nedeniyle üreticiler çayın yarısından fazlasını tüccara vermek zorundalar. Yıllardır sürdürülen bu anlayış çay üreticilerini tüccarın kucağına itmektedir. Kota ve kontenjan mutlaka kaldırılması, çay üreticilerinin tüm mahsulün Çaykur tarafından mutlaka güvence verilerek alınmalıdır.

Artan girdi maliyetleri, açıklanan yaş çay alım fiyatının taban değil tavan fiyat işlevi görmesi asla kabul edilemez. ÇAYKUR’un üretilen çayın çok azını alması ve şirketlerin dayattıkları ucuz fiyattan çay alması gibi pek çok konu düşünüldüğünde açıklanan fiyatın çay üreticisini memnun etmesi mümkün değildir. Bu nedenle çay alım fiyatı yeniden değerlendirilerek üreticilerin talepleri mutlaka karşılanmalıdır.  

Buradan hareketle;   

•       Yaş çay alım fiyatı 18 TL’nin üzerine çıkarılmalı, açıklanan fiyatın altında çay alımı yasaklanmalıdır.

•       Çay üretiminde kullanılan gübreden KDV kaldırılmalı, gübre tamamen destekleme kapsamına alınmalıdır.

•       Çay üreticisini kıskaca alan ve şirketlere mahkum eden Sözleşmeli üretim uygulamalarına son verilmelidir.

•       ÇAYKUR’un satılması tamamen gündem kaldırılmalı, Çaykur varlık fonundan çıkarılmalıdır.

•       Mevsimlik işçiler kadroya alınmalı ve ÇAYKUR işçisinin sendika seçme özgürlüğüne saygı duyulmalı ve sendika seçiminin önündeki engeller kaldırılmalıdır.

•       ÇAYKUR’u zarara uğratanlar, görevden alınmalı, zarar tazmin edilmelidir.

Ramazan Sarıoğlu 

DİSK/Gıda-İş Yönetim Kurulu Üyesi   

Rize Bölge Temsilcisi.