Yıllardan beri üreticilerin hayali olan ve bir türlü çıkarılamayan çay kanun taslağı gündemdeki yerini korurken, CHP milletvekilleri Prof.Dr.Mehmet Bekaroğlu ,Uğur Bayraktutan, Ahmet Kaya ve Necati Tığlı’nın hazırlamış olduğu çay kanun..
Yıllardan beri üreticilerin hayali olan ve bir türlü çıkarılamayan çay kanun taslağı gündemdeki yerini korurken, CHP milletvekilleri Prof.Dr.Mehmet Bekaroğlu ,Uğur Bayraktutan, Ahmet Kaya ve Necati Tığlı’nın hazırlamış olduğu çay kanun taslağına CHP Rize İl Başkanlığı’nın düzenlemiş olduğu basın toplantısına kamuoyuna açıkladı.
CHP nin açıkladığı çay kanunu taslağında neler var ?
Cay kanun teklifinin amacı Doğu Karadeniz bölgesinde yaklaşık 1 milyon insanı doğrudan geçim kaynağı durumunda olan Çay Tarımı ve sanayinin sağlıklı bir yapıya kavuşturulacak sürdürebilir duruma gelmesi bölgeden Batıya doğru göç azaltılması ve insanların doğduğu topraklarda barınabilmelerinin sağlanması amaçlanmaktadır..
Bir nevi Bölgesel kalkınma programı olarak Doğu Karadeniz Bölgesi’nin kaderini değiştirip yoksulluktan kurtaran çay tarımında neo-liberal politikaların uygulanması ile sorunlar ortaya çıkmaya başlamıştır.
1984 yılında yürürlüğe giren ve yaş cay üreticiden doğrudan alıp işlemeyi ve ticaretini gerçek ve tüzel kişilere serbest bırakan, mecvut Kanunu Çay Tarımı Sanayi ve Ticareti konularında hiçbir düzenleme içermemektedir.
Çay sektörü yürürlükteki çeşitli kanunlara göre yürütmekte, kontrolsüz denetimsiz serbest piyasa koşullarına sektörün tüm kesimleri için yaş ve kuru çay üreticileri tüketicileri ve devlet sorunlar üretmektedir..
Mevcut çay kanunu sorunları çözmediği gibi bizatihi sorunların kaynağı durumundadır .
Kanun teklifi ile çay tarımında sanayiinde ve ticaretinde tüm kesimleri memnun edecek Devletin koruması gereken zayıf durumdaki yaş çay üreticilerinin yanında ve adil bir yasal zemin hazırlanmakta, sürdürebilir Bölgesel kalkınma programı olarak çayın gelecek kuşaklara aktarılması amacı çeşitli düzenlemeler yapılmaktadır.
Çay kanun teklifi neleri değiştiriyor
Çay kanun teklifinde
Çay standardını belirleme Komisyonu kurulmaktadır.Bu komisyon ile çayın her aşamasına standarta getirilmektedir .
Çay bahçeleri yaş çay işleme tesisleri ve Kuru çay için standartların belirlenmesi bu standartları dışına çıkılmaması öngörülmektedir .
Yaş çay alım fiyatı ve ödemeleri ilişkin düzenleme yapılmaktadır.
a-) Yaş çay belirleme komisyonu oluşturmaktadır. Yaş çay fiyatı bu komisyon marifetiyle belirlenmekte taban fiyat olarak açıklanan fiyatın altına alın yapılması yaaklanmaktadır .
B-)yaş çay ürün bedelleri alım yapılan ayı takip eden ayın sonuna kadar ödemek zorundadır.
C-) Çayda destekleme priminin ürün bedelini %10’dan az olmaması öngörülmektedir..
Çaykur’a özel fabrikaları an anlaşma yaparak Kuruçay ürettirme imkanı getirilmektedir.
İlave yatırım yapmadan Çaykur mevcut atıl kapasiteyi kullanarak yeni kapasitesini arttırmış olacaktır.
Bu şekilde çay müstahsilleri nin en büyük kabusu olan kota ve kontenjan bütünü ile ortadan kalkmaktadır.
Kanun çay üretimini arttırmayı diğer çay üreticisi ülkelere göre iklim avantajlarından dolayı organik çay piyasası oluşturabilme potansiyelini harekete geçirmeyi teşvik etmektedir.
Sağlıklı işleyen yaş ve kuru çay üreticilerinin Devlet’in ve tüketicilerin haklarının korunmasını sağlayacak bir çay borsasının kurulması öngörülmektedir..
Çaykur varlık fonundan çıkarılmalıdır..
Bir iktisadi devlet teşekkülü olmaktan öte sosyal Devletin bir bir aracı gibi çalışan Çaykur’un sektördeki belirleyici pozisyonu güçlendirmektedir.
