Bugün Türkiye’de Zonguldak’tan sonra en çok nüfus oranına göre, emeklinin olduğu il Rize! Neden acaba? Bunu hiç düşünen var mı ? Bugün Rize’de hemen hemen her evde bir ÇAYKUR emeklisi..
Bugün Türkiye’de Zonguldak’tan sonra en çok nüfus oranına göre, emeklinin olduğu il Rize!
Neden acaba? Bunu hiç düşünen var mı ? Bugün Rize’de hemen hemen her evde bir ÇAYKUR emeklisi var.
Çayın geçmişine bir bakarsak çayımızın atası; Muğlalı Zihni derindir .
Zihni Derin 1923 yılında Batum’dan getirdiği fidanları, bugünkü Ziraat Botanik çay bahçesine dikerek, çayın ilk temellerini attı..
Yine onun çabasıyla, dönemin Rize Mebuslarının desteğiyle 6 Şubat 1924 tarih ve 407 sayıyla kanunlaştı..
Kanun, Rize Vilayeti ile Borçka Kazasında; Fındık, Portakal, Limon, Mandalina, Çay Yetiştirilmesi Hakkındaki Kanun adıyla yürürlüğe girdi.
İlk çay fabrikası, 1947 yılında, 60 ton kapasiteli, Rize Fener Mahallesinde, Merkez ÇAYFabrikası adı altında işletmeye açılmıştır.
Çay tarım alanlarının ve yaş çay yaprağı üretiminin artması çay işleme fabrikalarının sayısının da giderek artmasını zorunlu kılmış, 1973 yılında, kurulan yaş çay işleme fabrika sayısı 32’ye, 1985 yılında ise 45’e ulaşmıştır.
Bugün ise bu sayı 47 ancak, yapılma aşamasında olan İkizdere ve Çamlıhemşin organik çay fabrikaları ile bu sayı 49’a yükselecek..
Dünyada çay üzerine kar yağan ve kimyasal madde kullanılmadan çay üretimi yapan tek ülke Türkiye olmasına rağmen, Türkiye bugün Dünya’da kişi başına en çok çay tüketen ülke olmasına rağmen, maalesef gerek iç pazarda gerek dış pazarda, metal yorgunu idareci ve yöneticiler yüzünden, yeterince çayımız gerçek değerini bulamamıştır..
Bu yıla kadar, çay müstahsilleri çok zor günler, sendromlar yaşamasına rağmen, bu yıl gübrenin %400 zamlanması, havaların soğuk gitmesi sebebiyle çay rekoltesi 1.sürgün ve 2. sürgünde %30 civarında gerçekleşti.
Bunun mukabilinde üretici, tarihinde ilk kez altın çağını yaşadı.
Birçok özel firma Devlet fiyatından kantar üzeri peşin para çay alımlarına başlarken, Çaykur tarihinde ilk kez 1. ve 2 .Sürgünde istediği çayı alamadı..
Vatandaşlarımız haklı olarak, ülke genelinde %150’ye varan enflasyonyüzünden bir hayli borçlandılar..
Sıcak para ihtiyacını, özel sektöre Peşin para çay satarak karşıladı. Bir çok üreticide sattığı bu çayla gübre alarak ,hiç olmazsa 3. eli kurtarmanın derdine düştüler..
Şu an itibarıyla Rize’de 2. çay sezonunun %80’i bitmiş durumda..
Ancak şunu hiçbir zaman unutmayalım; ÇAYKUR dolaylı olarak, 3 milyon insanı geçimini sağladığı, Rize ve Karadeniz’in sigortasıdır!. Daha geçen yıla kadar birçok baronun sahibi olduğu özel çay firmaları, Devlet fiyatının yarısında çay aldığını da asla unutmayalım.. Osman Köseoğlu www.aktuel53.com
