Okullarda bir öğün ücretsiz yemek her çocuğun hakkıdır

2023- 2024 eğitim öğretim yılı dolayısıyla Gıda İş Genel Sekreteri Olcay Ozak bir basın açıklaması yaptı..

Parasız bilimsel demokratik ve laik eğitim;
Okullarda bir öğün ücretsiz yemek her çocuğun hakkıdır

Derinleşen ekonomik kriz, gıda başta olmak üzere tüketim maddelerine gelen zamlar, üç haneli enflasyon rakamları alım gücünü her geçen gün daha da düşürürken mutfaktaki yangın büyüyor. Temel besin maddelerine ulaşmak artık lüks! Yumurta, süt, bal, et gibi temel besinlerin çocukların beslenme çantasında yer alması bu pahalılıkta imkânsıza yakın.

Sağlıklı, doyurucu ve besleyici gıdaya erişim, ailesinin imkânlarına bağlı olmaksızın her çocuğun hakkıdır. Çocukların günlük fiziksel, bilişsel/zihinsel gelişimlerini, okula devamlılıklarını ve akademik başarılarına düzgün beslenmenin etkisi çok fazla. Yetersiz beslenme; okuldan yeteri kadar faydalanma, okulun erken terk edilmesi, çocuk işçiliği, çocuk yoksulluğu ve ileri yaşlarda ortaya çıkacak kronik sağlık sorunları da dahil çocukların hayatında sadece bugünü değil geleceklerini de etkileyecek sonuçlara ve eşitsizliklere yol açacaktır.

Yoksulluğun acımasız ve kalıcı olarak en derinden çocukları etkilediği ve çocukların hayatında geri dönüşümsüz hasarları bıraktığı bilimsel verilerle ortadayken, beslenme hakkı koşulsuz olarak çocuğa sağlanması gereken temel bir hak olarak ortada duruyor. Bu hakkı sağlamak devletin ertelenemez görevidir. Milyonlarca çocuğun yaşamına etki edecek bu hakkın hayata geçirilmesi ve uygulanması için her okulda bir öğün ücretsiz yemek verilmelidir.

Yüksek enflasyon ve hayat pahalılığı karşısında gıdaya erişimin her geçen gün daha da zorlaştığı bir dönemde okula giderken beslenme çantasını boş olarak götüren çocuk sayısındaki artış geçmiş dönemlere kıyasla daha da fazla olacaktır. Beslenme çantalarının ya boş olması ya da giderek küçülen beslenmenin, öğün atlayarak geçiştirilmesi sıralarda açlıktan uyuyakalan, aç olduğu için okulda bayılan çocukların olduğu gerçeği ortadayken, bu çocukların okula devam etmekteki zorluğu, okulu terk etme veya akademik başarıdaki düşüşü açıklar durumda.

İktidar sermayeye kaynak aktarmak yerine, sermayenin kasalarını şişirmek yerine, inşaat tekellerine kaynak aktarmak yerine, okullarda ücretsiz bir öğün besleyici yemeği, hiçbir koşul ve şart aramaksızın her çocuğa vermelidir. Okul öncesi veya anasınıfı gibi şartlara bağlı kalmaksızın verilmelidir. Bugün dünyanın yüzden fazla ülkesinde yaşam bulan ve Türkiye’de Milli Eğitim Bakanlığı tarafından da taşımalı sistemde uygulanacağı duyurulan bu uygulamanın her okula ve her öğrenciye ulaşması sağlanmalıdır.

Çocuklar ve gençler bu ülkenin geleceğidir. Onların geleceklerine doğrudan etki edecek olan sağlıklı, doyurucu ve besleyici beslenme ve ücretsiz eğitim öğretim hakkı devletin en temel görevi olmalıdır ve bu hakkın kullanımı ertelenemez bir hak olarak hemen sağlanmalıdır.

Bunun için gerekli kaynaklar oluşturulmalı, eğitime ayrılan bütçe artırılmalıdır. Giderek zorlaşan yaşam koşulları ağırlaşan ekonomik şartlar çocuklarımızın sağlıklarını, eğitimlerini ve geleceklerini karartmasına yol açmasın diye, en temel hak olan sağlıklı beslenme hakkının devlet tarafından sağlanmalı ve güvenceye alınmalıdır. Ayrıca “Her öğrenciye 1 öğün ücretsiz yemek” verilmesi sağlıklı beslenme ve gelecek nesillerin kronik sağlık sorunları ile karşılaşmasının önlenmesi bakımından da oldukça önemlidir. Silahlanma, güvenlik alanlarına değil, çocuklarımızın sağlıklı beslenmesine ve sağlıklı büyümelerine kaynak ayrılmalıdır.

Okulların açılacağı bu dönemde kırtasiye masrafları, okul araç gereçleri için ayrılan bütçe işçi ve emekçi yoksul halkı oldukça zorlarken belki de binlerce çocuk eğitim hayatını ya bırakacak ya da hiç başlayamayacak.

Sağlıklı ve doyurucu beslenme her çocuğun hakkıdır şiarı ile sadece okul öncesi, ana sınıfı ve taşımalı eğitimde değil; devlet okullarının bütün kademelerinde ücretsiz yemek verilmesi uygulanmalıdır. Parasız ve bilimsel, anadilde eğitim hakkının bir parçası olarak ücretsiz yemek hakkı da en temel hak olarak sağlanmalıdır.

Olcay Ozak
DİSK/Gıda-İş Genel Sekreter